De ochtend van 20 maart werd aan de Appelweg in Amersfoort stilgestaan bij de fusillade van 10 mensen uit Ede door de Duitsers als represaille voor de liquidatie door het verzet van een foute politieman.
Voorzitter Henk Pijper legde daar samen met Erwin Kamp , humanistisch geestelijk raadsman bij Defensie, namens het Humanistisch Verbond een krans omdat deze gruwelijke daad 80 jaar geleden de aanleiding was tot oprichting van het Religieus Humanistisch Verbond in Amersfoort.
De bijeenkomst werd bijgewoond door onder andere 3 schoolklassen die eerder hierover informatie kregen van de vrienden van het monument aan de Appelweg en met elkaar in gesprek gingen.
Omdat dit het jaar is van 80 jaar vrijheid en de vrijheid niet vanzelfsprekend is getuige de internationale ontwikkelingen werd die avond in Kamp Amersfoort een lezing gegeven door Erwin Kamp. Zo’n 30 mensen kwamen luisteren naar zijn lezing over “Radicaal kiezen voor een zelfbewust en sterk humanisme”.
Naast een historisch perspectief over het ontstaan van het humanistisch denken na de Tweede Wereldoorlog vertelde Erwin dat voor hem de meest wezenlijke kernwaarden voor het humanisme zijn:
1. Respect voor de mensheid en haar vrijheid
2. Ethiek gebaseerd op rede, empathie en verantwoordelijkheid
3. Het belang van solidariteit en samenwerking
Tot slot ging Erwin in op welke thema’s hij de komende tijd belangrijk vindt voor het Humanistisch Verbond.
1. Een herbezinning op de kleine en grote strijd
De oprichter van het Humanistisch Verbond, Jaap van Praag sprak in die tijd over een kleine en een grote strijd waar het ging om het verbeteren van de positie van buitenkerkelijken (kleine strijd) en om het toen opkomende nihilisme in de samenleving tegen te gaan (grote strijd). Die strijden liggen achter ons. De afnemende verdraagzaamheid, de verminderde aandacht voor minderheden, de opwarming van de aarde en het ter discussie stellen van de rechterlijke macht vragen allemaal om een antwoord uit humanistische hoek.
2. Invulling en concretisering van het begrip geestelijke weerbaarheid.
Geestelijke weerbaarheid werd door Jaap van Praag beschreven als, de mens kan vanuit eigen geestkracht veranderingen in de samenleving tot stand brengen, waarmee mens en samenleving door geweldloze strijd op een hoger plan kunnen komen. Hoe zou dat dan gerealiseerd kunnen worden? Volgens Erwin Kamp door mensen aan te moedigen om op basis van redelijkheid, empathie en zelfreflectie om te gaan met tegenslagen en morele dilemma’s. Dat vraagt concreet om het bevorderen van zelfkennis en zelfreflectie, het stimuleren van kritisch denken en autonomie, het helpen bij zingeving en betekenisgeving, draag bij aan emotionele veerkracht, zorg voor verbinding en gemeenschapszin en wijs op het belang van vrijheid en verantwoordelijkheid.
3. Bouwen aan een waardengemeenschap in Europa
Het ontbreekt op dit moment aan moreel leiderschap in Europa. De humanistische beweging in Nederland moet alles op alles zetten om met andere landen te bouwen aan een waardengemeenschap, waardoor er een duurzame opvatting over vrede kan ontstaan. De waardevolle denkbeelden en opvattingen die in Europa zijn ontstaan vanuit de Griekse en Romeinse denkers, de ideeën uit de Renaissance en later de Verlichting lijken we soms te vergeten. Stuk voor stuk waren het grote denkers die ons nieuwe inzichten brachten en een bijdrage leverden aan ideeën over een menswaardig bestaan. Erwin Kamp mist dit historisch bewustzijn in de hedendaagse discussies en politiek. De strijd voor een rechtvaardige samenleving is nog steeds niet voorbij.